متیل استات یک مایع بی رنگ و خنثی است که بوی آن شبیه بوی میوه می باشد. این مایع، قابلیت اشتعال دارد و از تراکم اسید استیک و متانول به وجود می آید. بخارات متیل استات از هوا سنگین تر هستند. این ماده در میوه هایی مانند سیب، موز، انگور و … وجود دارد. متیل استات یک حلال خوب برای سلولز استات، اترهای سلولز، اکریلیک ها، وینیل ها، اپوکسی، اورتان ها، فنولیک ها، نیترو سلولز، پلاستی سایزرها و روغن ها و چربی ها می باشد. با این وجود، موادی مانند لاستیک، قیر، پلی ایزوبوتیلن، پلی وینیل کاربازول و پلی وینیل کلراید در آن حل نمی شوند.
فرمول شیمیایی
فرمول شیمیایی متیل استات به صورت C3H6O2 می باشد.
اسامی دیگر متیل استات
متیل استات را با نام های مختلفی مانند متیل اتانوئات، متیل استر اسید استیک، Tereton، Me0Ac و Devoton می شناسند.
متیل استات چه کاربردهایی دارد؟
معمولا از متیل استات برای پاکسازی مراکز آزمایشگاهی استفاده می کنند. اما رایج ترین کاربرد آن که برای عموم مردم شناخته شده است، استفاده به عنوان لاک پاک کن می باشد. ضمن اینکه برای رقیق کردن رنگ و رزین هم به کار می رود. از دیگر کاربردهای متیل استات می توان به استفاده در چرم سازی، صنایع غذایی (به عنوان افزودنی و طعم دهنده)، محصولات الکترونیکی، صنعت نساجی، محصولات مراقبت شخصی و آرایشی اشاره کرد. متیل استات در داروسازی، کشاورزی و سنتز مواد آلی، چسب های پلی اورتان، تهیه روکش های صنعتی و پوشش مبلمان، تولید روان کننده ها و پاک کننده ها هم به کار می رود. این ماده، خاصیت چربی دوستی و آب گریزی دارد و به سرعت خشک می شود. به همین علت برای تمیز کردن سطوح فلزی (قبل از رنگ کردن) و تجهیزات حساس به رطوبت از آن استفاده می کنند. متیل استات به سرعت تبخیر می شود و اجازه نمی دهد تا آلاینده های هوا توسط سطح موردنظر جذب شوند.
از دیگر کاربردهای متیل استات می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- تولید چسب های سلولوئیدی
- عطر سازی
- تهیه جوهرها
- تولید مواد شیمیایی ساختمانی
- حلال های پلیمریزاسیون
- تهیه فوم ها و پوشش های آئروسل و …
روش تولید متیل استات
معمولا برای تولید تجاری متیل استات از استریفیکیشن متانول و اسید استیک در حضور یک اسید قوی استفاده می شود. در این فرایند، یک الکل و یک اسید را با کمک یک کربوکسیلیک اسید، تبدیل به استر می کنند. معمولا در این فرایند، از اسید سولفوریک به عنوان کاتالیست استفاده می شود. در یک روش دیگر، متیل استات را از طریق کربونیلاسیون به دست می آورند. به این صورت که لایه های مونوکسید کربن را با هم جمع می کنند. با گرم کردن متانول و اسید استیک در حضور اسید سولفوریک، متیل استات تولید می شود.
ویژگی های متیل استات
متیل استات یک حلال عالی است که به سرعت تبخیر می شود. این ماده بوی کمی دارد و به راحتی تجزیه می گردد. از دیگر ویژگی های متیل استات می توان مقاومت الکتریکی بالا و مقدار کم MIR را نام برد.
خطرات استفاده از متیل استات
در صورت استنشاق یا بلع، فرد دچار سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی و خستگی می شود. از نظر سلامتی دارای درجه NFPA 2 می باشد. این ماده نسبتا سمی است و موجب ناتوانی موقت یا آسیب های دائمی می گردد. اگر با چشم ها تماس داشته باشد، موجب تحریک و قرمزی آنها می شود. هنگامی که متیل استات شعله ور می شود، دود سنگین، سمی و تحریک کننده ای تولید می کند که تا مسافت زیادی منتشر می شود. اگر این بخارات به منبع اشتعال بازگردند، موجب انفجار خواهند شد.
نکات مهم که قبل از کار با متیل استات باید مورد توجه قرار بگیرند:
- واکنش متیل استات با آب به آرامی صورت می گیرد و منجر به تولید متانول و اسید استیک می شود.
- نکته مهم در مورد متیل استات، عدم سازگاری آن با اکسید کننده های قوی مانند پرکلرات ها، پرمنگنات ها، نیترات ها، پر اکسیدها، کلر، اسیدها و بازهای قوی است.
- متیل استات را در یک مکان مناسب و به دور از نور خورشید و شعله و حرارت نگه دارید.
- هرگز در محل نگهداری از این ماده، سیگار نکشید.
- از تجهیزات محافظتی مانند دستکش، عینک و … استفاده کنید. این کار از تماس متیل استات با پوست، چشم، بینی و گلو جلوگیری می کند. در صورت تماس با پوست یا چشم، سریعا با آب زیاد بشویید و به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
نحوه ذخیره کردن متیل استات
متیل استات را در یک مکان مناسب و مخصوص مایعات قابل اشتعال قرار دهید. آن را درون مخازن درب دار از جنس فولادی ضد زنگ، آلومینیوم و یا کربن نگه دارید. محل نگهداری باید خشک و خنک باشد. ضمن اینکه تهویه خوبی داشته باشد. در معرض نور مستقیم خورشید، حرارت، اسیدها و بازها و اکسید کننده های قوی نباشد.
وقتی که می خواهید درب ظروف را باز کنید یا آنها را جابه جا نمایید، باید آنها را به خوبی آب بندی کنید. دقت داشته باشید که ظروف متیل استات باید در حالت قائم باشند تا نشتی ایجاد نشود. اگر آتش سوزی رخ داد، خاموش کننده های حاوی آب تاثیر چندانی ندارند. چون نقطه اشتعال متیل استات پایین است. در این موقع باید از خاموش کننده های فوم استفاده نمایید. این مواد در مقابل الکل از خود مقاومت نشان می دهند.
سخن پایانی
متیل استات کاربردهای فراوانی در صنعت و تجارت دارد. این ماده را با درصدهای ۸۵، ۹۰ و ۹۹ تولید می کنند. از متیل استات در تولید تجهیزات ورزشی، پوشش های چوبی، شیرین کننده های مصنوعی، خودروسازی، کشتی سازی و … استفاده می شود. کاربردهای فراوان آن موجب شده است تا اهمیت بالایی برای صنایع مختلف داشته باشد.